Öğrenilmiş Tasarruf

Yine uzun bir aradan sonra yeni bir yazı yazmaya karar verdim. Konusu ise malumunuz üzere tasarruf üzerine. Bu tasarrufun diğerinden farkı ise öğrenilmiş olması. Hani şu hepimizin sürekli kendimize telkinde bulunup başarmak için yazılar, makaleler, internetten araştırmalar yaptığımız tasarruf. İşte bu tasarrufu öğrenmenin yolundan bahsedeceğim size. 2019 yılının temmuz ayında 100 tl ile başladığım borsa serüveninin bana kattığı ve öğrettiği en büyük şey tasarruftu. Bunu size aktarırken bir deney ile yola çıkacağız, bu deney öğrenilmiş çaresizlik…

Amerikalı bir psikolog olan Martin Seligman’ın meşhur birkaç deneyi var bunlardan birisi ise köpek balığı ve balıklarla yaptığı deney. Bu deneyde aç bırakılan bir köpek balığı ve küçük balıklar büyük bir cam fanusta aralarına kırılmaz bir cam koyularak gözlemleniyor. Tahmin edeceğiniz gibi köpek balığı aç bir şekilde balıkların üzerine doğru gidiyor. Gidiyor gitmesine de bir sorun var, her defasında kafasını görünmez bir duvara çarpıyor ve geri dönüp daha hızlı yüzüyor. Sonuç ne kadar denerse denesin hep aynı oluyor. Bunun üzerine bizim köpek balığı kendi etrafında dönmeye ve kaderine isyan etmeye başlıyor. Deneyimizin ikinci evresinde ise o görünmez duvar kalkıyor, aradaki kalın cam çıkartılıp gözlem devam ediyor. Sonuç son derece şaşırtıcı oluyor çünkü artık köpek balığı o balıklara ulaşamayacağını öğrenmiş ve kaderine boyun eğmiş oluyor. İşte bu deneyin sonucunda öğrenilmiş çaresizlik ispatlanmış oluyor.

Çaresizliği kabullenmek ve bunu öğrenmek. İlerde bunlar hakkında yazılarımız olacak fakat şimdi gelin çaresizliği öğrendiğimiz gibi tasarrufu da öğrenelim. Bizim burada daha çok üzerinde duracağımız şey ise birikim odaklı tasarruf. Peki nasıl? Çok basit iki yöntem ile birikim odaklı tasarruf bilinci edinebiliriz. İlki; harcamadan önce kenara ayırmak ve öyle harcamak. İkincisi ise harcamalarını minimuma indirmek. Birikim alışkanlığınız oluştukça bu size tasarruf bilinci de kazandıracaktır. Ben ilk birikimimi yaptığım 2019 yılının ağustos ayında oran maaşımın %10’uydu bu ay ise bu oran %20’ye ulaştı. Bunun en büyük etkeni oluşan birikim yapma arzusunun, harcamalarınızı zamanla azaltması. Bizim burada yapmamız gereken önemli nokta ise köpek balığının yaptığı gibi sürekli balıklara doğru yüzmek. Bir şeyi öğrenmenin en iyi yolundan birisi de tekrar etmektir. Burada düzenli şekilde kenara para ayırarak ve harcamaları kısarak öğrenilmiş tasarruf bilincine erişeceğiz. Şimdilik burada sözümüzü bitirelim ileride bazı konulara daha detaylı ineriz. Herkese bol tasarruflu, bol birikimli, bol yatırımlı bir hayat diliyorum.